پایان نامه بررسی اختلالات بد شكلی بدنی(BDD)
پایان نامه بررسی اختلالات بد شكلی بدنی(BDD) در 100 صفحه ورد قابل ویرایش
پایان نامه بررسی اختلالات بد شكلی بدنی(BDD) در 100 صفحه ورد قابل ویرایش
چكیده
گرایش بسیار و روز افزون در خصوص نابهنجاریها و اختلالات بد شكلی بدنی(BDD) باعث ایجاد ارزیابیها و مطالعات بسیار شده است.
این پژوهش پیرامون مفاهیم اختلال و رشد و پیشبرد و ابزارهای ارزیابی و نتایج عملكردها مطالعاتی را انجام داده است و در آن به مقایسه شدت بدشكلی هراس بدن بین دانش آموزان پسر و دختر دبیرستان ناحیه چهار مشهد براساس متغیرهای جنس، سن، وزن، پایه تحصیلی، رشته تحصیلی، آخرین معدل تحصیلی، تحصیلات پدر، تحصیلات مادر، تعداد اعضای خانواده چندمین فرزند و تعداد برادر و خواهر پرداختهایم.
روش تحقیق در مطالعة توصیفی و روش نمونه گیری در دسترس میباشد. جامعة آماری را 260 نفر كه 130 نفر دانش آموزان دختر و 130 نفر دانش آموزان پسر دبیرستانی تشكیل دادهاند.
ابزار پژوهش پرسشنامه بدشكلی بدنی و چاقی كه دارای 33 آیتم میباشد 19 سؤال ابتدائی در مورد اختلال دیس فیك و14 سؤال بعدیدر مورد اختلال چاقی در پژوهش استفاده شده است .
تجزیه و تحلیل دادهها به وسیلة نرمافزار spss انجام شده است و نتیجة پژوهش این بود كه این روش تحقیق توصیفی (غیرآزمایشی) میباشد و روش آماری به صورت تصادفی از طریق نمونهگیری در دسترس میباشد.
فصل اول
كلیات
1-1مقدمه
سلامتی از بهترین موهبتهای خداوندی است. از جمله علل و عواملی كه به این سلامتی را هدید میكنند بیماریها و اختلالات مختلف هستند كه اختلالات بدشكلی هراسی بدنی (body dismorphic disorder و احساس چاقی روانی Body Image از جملة آنها میباشد.
امروزه یكی از دغدغهها و نگرانیهای افراد مربوط به ظاهر و شكل بدن خود میباشد و به نوعی رسیدگی به وضعیت ظاهری خود را مورد توجه و دقت قرار میدهند. اما افراد و گروههای در جوامع مختلف از جمله در ایران وجود دارند كه به این موضوع اهمیت و توجه بیشتری میدهند و به طور وسواس گونهای وقت زیادی صرف این موضوع میكنند.
گرچه BDD به عنوان یك اختلال خوردن، اختلال وسواسی جبری و یا یك اختلال بدشكلی در نظر گرفته شده، اما در هر حال یك اختلال تصور بدنی با تأثیرات اجتماعی – روانشناختی و احتمالاً بیولوژیكی متصور میشود. ابزارهای ارزیابی همراه با خصوصیات قابل قبول زیست شناختی به منظور بررسی و مقایسه اختلالات BDD به وجود آمدهاند. ارزیابیها و نتایج نهایی از بررسی عملكردهای كنترل شده بیان میدارد كه عملكردهای رفتاری شناختی در BDD میتواند به همان اندازة تأثیر نامطلوب نابهنجاریهای مربوط به اختلالهای وسواسی سری و پرخوری عصبی باشد.
عمدهترین شكایات شامل جنبههایی مثل موی سر و بدن، خصویات صورت، لكههای پوستی، رانها، شكم، پستانها، كفلها، و اندامهای تناسلی میباشد. مشخص است كه اكثر بیماران دارای چندین علامت بد شكل هستند. در سالهای اخیر توجه بسیاری به مسائل و موضوعات تصور بدنی مربوط با BDD جلب شده است.
افراد مبتلا به BDD به علت ترس و هراس و نارضایتی كه از بدشكلی و ظاهر بدن خود دارند درصدد رفع و از بین بردن آن به پزشكان و متخصصان تغذیه و لاغری و جراحان پلاستیك مراجعه میكنند. این گرایش روزافزون در خصوص نابهنجاریها و اختلالات بدشكلی بدنی باعث ایجاد ارزیابیها و مطالعات بسیاری شده است.
1-2طرح مسئله و اهمیت آن:
آیا شدت ابعاد مختلف بدشكلی هراسی بدنی وچاقی روانی در بین دانشآموزان دختر و پسر دورة متوسطه تفاوت معنیداری دارد یا نه؟
اولین موضوعی كه در مورد این مسئله مطرح میشود تفاوت بین دانشآموزان دختر و پسر دورة متوسطه میباشد كه تا حدودی متفاوت هستند و این تفاوت منجر به ارزیابیهای مختلف در پژوهشهای علمی توسط محققین شده است كه نگرشها و دیدگاههای افراد دو گروه را مورد سنجش و بررسی و مقایسه قرار دادهاند.
در این پژوهش سعی بر آن است كه چگونگی تفاوت و یا عدم تفاوت بین دانشآموزان دختر و پسر دورة متوسطه را از لحاظ نگرش و ذهنیتی كه راجع به ظاهر و شكل بدنی و جسمی خود دارند، براساس متغیرهای مختلف از جمله سن، وزن، رشته تحصیلی، پایه تحصیلی،آخرین مدل تحصیلی، تحصیلات پدر، تحصیلات مادر، رتبة تولد، تعداد برادر و خواهر مورد مقایسه و بررسی قرار گرفته شود.
به وسیلة پرسشنامه افراد را براساس معیارهای اختلال بدشكلی بدنی و چاقی روانی مورد مقایسه قرار دادهایم.
1-3اهمیت موضوع پژوهش:
اختلال بدشكلی بدنی توسط چهارمین ویرایش كتاب راهنمای تشخیصی آماری اختلالات روانی (انجمن روانپزشكی آمریكا 1994 DSM-IV) به عنوان دقت و توجه به برخی اختلالات تصوری در ظاهر فیزیكی تعریف میشود و این دقت و توجه بسیار به ظاهر تا حدودی وقت گیر بوده و باعث ایجاد نواقص و اختلال در عملكرد میگردد. علائم و نشانههای نارضایتی در شكل و اندازة بدن كه در واقع عملكرد اختلالات خوردن نیز میباشد، دلیل عمدة اختلال بدشكلی بدنی میباشد.
گرچه BDD به عنوان یك اختلال خوردن، اختلال وسواسی سیری و یا یك اختلال بدنی شكل در نظر گرفته شده، اما در هر حال یك اختلال – تصور بدنی با تأثیرات اجتماعی – روانشناختی و احتمالاً بیولوژیكی تصور میشود.
با توجه به اختلال بد شكلی بدنی و چاقی روانی و عواقب ناشی از آن میتوان به اهمیت موضوع پژوهش پی برد
طبق گفته «روزن» طرح و اندیشه كلی به قرار زیر است:
«من در ظاهر از هر لحاظی ناقص به نظر میرسم و دیگران متوجه معایب و نقایص شخصی من میباشند و به نظر آنها من شخص زشت، منحرف و بدون اعتماد به نفس هستم و مرا شخص منفی ارزیابی میكنند و ظاهر شخصی من این خصوصیات منفی را در مورد شخصیت وجودیم نسبت به دیگر افراد ثابت میكند.» با چنین دیدگاهی در موقعیتها و وضعیتهای اجتماعی هم فرد بسیار دقیق و به عبارتی وسواس گونه میباشد و در اجتماع و در برابر دیگر افراد هم به ظاهر فیزیكی خویش وسواسی بسیار دارد كه این یك اختلال روانی است.
ویژگیهای بالینی:
شایعترین نگرانیها به عیبهای صورت، به خصوص معایب اجزاء خاص آن (مثلاًبینی) مربوط میگردد. گاهی نگرانی مبهم است و هضم آن دشوار است، مثل نگرانی بسیار شدید در مورد چانهای مچاله. در یك مطالعه معلوم شد كه به طور متوسطه، بیماران در سیر اختلال در مورد دچار ناحیه بدن نگرانی دارند. قسمتهای مورد نظر ممكن است در جریان ابتلاء بیمار به اختلال تغییر یابد. علائم وابسته شایع مشتملند بر عقاید هذیانی یا ارجاعی صریح (معمولاًدر مورد توجه مردم به عیب ادعائی بدن)، اجتناب از آئینه و سطوح شفاف یا برعكس نگاه كردن بیش از حد در آئینه و سطوح شفاف، و اقدام به استتار بدریختی فرضی (با آرایش یا لباس) – اثرات اختلال بر زندگی شخص ممكن است قابل ملاحظه باشد؛ تقریباً همه افراد مبتلا از رویاروئی اجتماعی یا شكل میپرهیزند. تا یك سوم این بیماران به دلیل نگرانی در مورد تمسخر دیگران در ارتباط با بدریختی ادعائی خانه نشین شده و تا یك پنجم آن ها اقدام به خود كشی میكنند به طوری كه قبلاً ذكر شد، تشخیصهای توأم اختلالات افسردگی و اختلالات اضطرابی شایع است، بیماران ممكن است صفات شخصیتی وسواسی – جبری، اسكیزوئید و خود شیفته نشان دهند.
محل نقصهای خیالی در 30بیمار مبتلا به اختلال بدریختی بدن:
1-مو 2-بینی 3-پوست 4-چشمها 5-سر و صورت 6-ساختمان كلی بدن، استخوان بندی 7-لبها 8-چانه 9-شكم و كمر 10-دندانها 11-پاها، زانوها 12-پستانها، عضلات سینه 13-صورت زشت 14-گوشها 15-گونهها 16-آلت تناسلی مردانه 17-بازوها، مچها 18-گردن 19-پیشانی 20-عضلات صورت 21-شانهها 22-ناحیه مفصل ران
1-رقم كلی بالاتر از 100% است چون عدهای معایبی در قسمتهای مختلف بدن داشتند.
2-موی سر در 15مورد، رویش ریش در 2 مورد، و موهای دیگر بدن در 3 مورد
3-آكنه در 7 مورد خطوط چهره در 3 مورد و سایر نگرانیهای پوستی در 7 مورد
4-نگرانی در مورد شكل 5 مورد و اندازه در 1 مورد
جدول از K.A.Philips و همكاران: اختلال بدریختی بدن 30 مورد زشتی خیالی، مجله روانپزشكی آمریكا 15:303، 1992
تشخیص افتراقی:
دگرگونیهای تصویر تن در بی اشتهایی روانی، اختلالت هویت جنسی، و برخی از انواع خاص آسیب مغزی (مثلاً، سندرمهای مسامحه) دیده میشود؛ اختلال بدریختی بدن در چنین موقعیتهائی نباید تشخیص گذاشته شود. اختلال بدریختی بدن همچنین لازم است از نگرانی معمولی در مورد ظاهر جسمی تفكیك شود. ویژگی تفكیك كننده این است كه در اختلال بدریختی بدن شخص ناراحتی هیجانی قابل ملاحظه و اختلال در عملكرد در نتیجه این نگرانی پیدا میكند. هر چند تفكیك بین یك عقیده راسخ و هذیان دشوار است. اگر نقص درك شده جسمانی در واقع از شدت هذیانی برخوردار باشد تشخیص مناسب، اختلال هذیانی، نوع جسمانی است. سایر ملاحظات تشخیصی عبارتند از: اختلال شخصیت خودشیفته، اختلالات افسردگی، اختلال وسواسی – جبری و اسكیزوفرنی.
در اختلال شخصیت خود شیفته، نگرانی در مورد بخشی از بدن فقط یك ویژگی جزئی در مجموعه كلی صفات شخصیتی است. در اختلالات افسردگی، اسكیزوفرنی، و اختلال وسواسی – جبری، سایر علائم اختلالات مزبور معمولاً خود را به زودی ظاهر میسازند، حتی اگر علامت اولیه نگرانی مفرط در مورد بخشی از بدن باشد.
سیر و پیش آگهی:
شروع اختلال بدریختی بدن معمولاً تدریجی است. شخص مبتلا ممكن است نگرانی فزاینده در مورد قسمت خاصی از بدن پیدا كند و تدریجاً متوجه شد كه این نگرانی عملكرد او را تحت تأثیر قرار میدهد، آنگاه است كه شخص ممكن است برای رسیدگی به شكل فرضی خود در جستجوی كمك طبی یا جراحی برآید.
سطح نگرانی در مورد مسئله ممكن است با گذشت زمان كاهش یا افزایش یابد، هر چند اختلال بدریختی بدن اگر بدون درمان رها شود مزمن میگردد.